Bilim adamı ile araştırmacı arasında fark var mıdır? Biri meslek iken digeri görev ya da yaşam biçimi midir? Ya da bu kıstaslar birbirine yakın iki kavram için ne kadar önemli?

Herkes hayatının bir bölümünde, örneğin okul projelerinde, araştırma yapmış ya da bu araştırmaların birine dahil olmuştur. Bu sizi araştırmacı mı yapar yoksa sizin kişiliğinize ve kariyerinize değer mi katmış olur?

Bana göre dünya üzerinde bir çok araştırmacı var ve bunların bir çoğu aynı zamanda bilim adamı. Peki fark ne? Daha basit yaklaşacan olursak, hepimiz bilimin bir gerçek olduğunu ve dünya üzerinde var olduğunu öyle ya da böyle kabul ederiz. Fakat araştırma ve araştırmacılığın bu tarz bir tanımını yapmanın mümkün olmadığını söyleyebiliriz. Demek ki bilim ile araştırmacılık arasında bir fark var. Bilim yaşar, nefes alır ve hayal kurar. Bu hayatta var olmanın bir yoludur.

Geleneksel yönü ile bilime bakış lisede biyoloji dersinde (hipotez, gerçekler, deneyler ve sonuçlarından ya da bu hipotezin reddidir) başlayan bir çok sorudan, düşünceden, yanlışlardan ve oluşan tüm bu bilgi yığının bir anda var olan fikre ya da hipoteze karşı bir anti-hipotez fikri ile araştırmalara yönelik sorulan sorulara verilen cevapla tamamlanmaktadır. Bu yaratıcı kaostur. Düzenden önce ki yaratıcılıktır.

Bunların tamamı bilim, bunları bir arada tutan ise bilim adamıdır. Belki de bu size romantik ya da fazla modası geçmiş bir bakış açısı gibi gelebilir fakat bu tam anlamı ile böyledir.

Peki o zaman araştırmacı kimdir? Araştırma daha fazla odaklanma gerektiren bir prensiptir. Örnek verecek olursak, bir doktora öğrencisi hali hazırda çalışmalarını yürüten bir araştırma gurubuna katılır, belirli taslak ve yürütmelikleri, metodları ve çizilmiş yol ve yöntemleri takip etmek zorundadır. Bu doktora öğrencisi bir araştırmacıdır. Bana göre araştırmanın anlamı daha az özgürlük ve daha az yaratıcılık (bu belirttiğim kıstasların olmasına rağmen) ile birlikte daha fazla odak ve daha fazla ucu açık olmayan hedefler (belilenen farklı yıl aralıklarında sınırları çizilmiş yayınların referans gösterilmesi vb.) gerektirir. Bu elbette ki küçümsenemeyecek bir araştırma gerektirir fakat bilim ile arasındaki farkı anlatmaya yetecektir.

Bu yolla anlayabileceğimiz araştırma bir meslekten fazlası olmakla birlikte kesinlikle ‘meslek’ kavramına bilim adamından daha yakın olarak düşünülebilir. Muhtemelen bilim adamını en iyi açıklayan kavram; bilgi birikimi dahilinde gerçekleri bir araya getirme yetisine sahip fakat bunu küçük bir çocuk edası ile yapabilen kişidir.

Orjinal hali (İngilizce) için